Felsefe Nedir?

Felsefenin ne olduğu hakkında fikir sahibi olmamızı sağlayacak yollardan biri felsefeci denen ve felsefeci oldukları yönünde genel bir fikir birliği olan düşünürlerin eserlerine bakıp ne yaptıklarını anlamaya çalışmaktır.

Felsefenin ne olduğu hakkında fikir sahibi olmamızı sağlayacak yollardan biri felsefeci denen ve felsefeci oldukları yönünde genel bir fikir birliği olan düşünürlerin eserlerine bakıp ne yaptıklarını anlamaya çalışmaktır.

1. Felsefe Nedir? Felsefe ve Bilim Ayrımı Nasıl Yapılır?

Felsefe nedir? Bu soruya pek çoğumuzu tatmin etmeyecek basit bir cevap verebiliriz: Felsefe felsefecilerin/filozofların (iki kelimeyi eş anlamlı olarak kullanacağız) yaptığı şeydir. Ama bu cevap bize felsefenin ne olduğu hakkında değil, kim tarafından yapıldığı hakkında bilgi verir. Dahası felsefecinin ne yaptığı sorusunu da yanıtsız bırakır. O zaman daha iyi bir cevap verebilmemiz için önce felsefecinin ne yaptığı sorusu hakkında düşünmeliyiz.

Felsefenin ne olduğu hakkında fikir sahibi olmamızı sağlayacak yollardan biri felsefeci denen ve felsefeci oldukları yönünde genel bir fikir birliği olan düşünürlerin eserlerine bakıp ne yaptıklarını anlamaya çalışmaktır. Yani felsefenin ne olduğunu onun herkesçe tanınabilecek örneklerine bakıp sonra bu örneklerde ortak olanın ne olduğunu belirleyerek öğrenmeye çalışabiliriz. Ancak bu noktada pek çok felsefecinin felsefe dediği şeyle felsefeyle ilgilenmeyen kişilerin felsefe dediği şeyler arasında ciddi bir farkın olduğunu gözden kaçırmamamız gerekir. Mesela felsefenin edebiyat, psikoloji, sosyoloji gibi alanlarla neredeyse aynı şey olarak görüldüğüne sık sık rastlıyoruz. Dolayısıyla popüler örneklere bakmak bizi aradığımız cevaba ulaştıramayabilir.

Yine de felsefenin herkesçe tanınabilecek örnekleri arasında kolaylıkla bulunabilecek ortak noktaların olduğunu söyleyebiliriz. Bu ortak nokta felsefecilerin belli türden problemler üzerine belli bir şekilde düşünmeleridir. Bu tanımın daha açık hale gelmesi için belli türden sorular ve belli şekilde düşünme ifadelerini açmalıyız.

Felsefenin ne olduğu hakkında düşünürken aklımızda tutmamız gereken ilk şey farklı konulara dahil edebileceğimiz soruların olduğudur. Bazı sorular felsefi soru kategorisine girse de her soru felsefi değildir. “Buzdolabında kaç şişe süt var?”, “Bu binayı yaparken hangi malzemeyi kullanırsak fiyat-performans açısından en iyi sonucu elde ederiz?”, “Hangi marka diş macunu kullanmalıyım?” gibi soruların felsefi sorular olarak görülmemeleri gerektiğini çoğumuz ilk bakışta anlayabiliriz. Bunun nedeni nedir? En azından bir neden felsefi soruların ilk bakışta daha soyut ve teorik sorular olmalarıdır. Ancak bu noktada teorik soruları zorunlu olarak pratik sorulara zıt bir şekilde anlamadığımızı belirtelim. Ahlaki ve siyasi sorular da pratik konularla ilişkili sorulardır ancak bu konulara dair pek çok sorunun soyut ve teorik sorular oldukları barizdir. Dolayısıyla felsefenin soyut ve teorik sorularla ilgilenmesi hiçbir pratik problemle ilişkili olmadığı şeklinde anlaşılmamalıdır.

Yine felsefi sorular soyut ve teorik olmaları nedeniyle genel sorular olarak da görünürler. Örneğin ahlakı tartışacaksak şu ya da bu kişinin yaptığı şu eylemin ahlaki olup olmadığından değil, söz konusu eylem biçiminin ahlaki olup olmadığından bahsederiz. Herhangi bir eylemin ahlaki olmasının ne demek olduğunu sorarız. Ahlakla ilgili iyi/kötü, sorumluluk gibi temel kavramların ne şekilde anlaşılmaları gerektiği hakkında düşünürüz. Metafizikle ilgilenirken şu ya da bu şeyin varlığıyla değil, var olan genel varlık kategorilerinin neler olduğuyla ilgileniriz. “Dolapta 5 şişe süt var” çoğu felsefecinin ilginç bulmayacağı bir varlık iddiasıdır. Ama “Onları oluşturan parçacıkların ötesinde bileşik nesneler vardır”, “Doğa yasaları vardır”, “Özellikler vardır”, “Sayılar vardır” gibi varlık iddiaları felsefecinin dikkatini çeker. Çünkü bu iddialar yapıları gereği daha genel varlık iddialarıdır.

Dolayısıyla felsefe soyut, teorik ve genel sorularla ilgilenir. Ancak bu noktada hemen başka bir soru sormalıyız. Diğer alanlar da soyut, teorik ve genel sorularla ilgilenmez mi? Örneğin fizik varlığın en temel yapı taşlarının neler olduğu sorusunu sorar. En temel yasaların neler olduklarını tespit etmeye çalışır. Dahası teorik fizik adında bir alan var. Sosyoloji toplum kavramını daha iyi anlamaya çalışır. Toplumsal ilişkilerin temel dinamiklerini de tek tek olaylar üzerinden değil, çok sayıda olaya ve kişiye uygulanabilecek genel bir şekilde tespit etme hedefine sahiptir. Genel toplumsal fenomenleri açıklayan teoriler üretilir. Tarihçiler tarihin nasıl yapılması gerektiği ve tarihin neyi konu alması gerektiği üzerinde düşünürler. Ekonomistler kişinin rasyonel olmasının ne demek olduğunu anlamaya çalıştıkları için rasyonalite kavramının iyi bir tanımını vermeye çalışırlar. Biyologlar tür kavramını nasıl anlamamız gerektiğini tartışırlar. Bu sorular da en az felsefenin sahip olduğu sorular kadar genel, soyut, ve teoriktir. O halde felsefi sorularla bilimsel soruları nasıl birbirlerinden ayırmamız gerekiyor?

Bu soruya verebileceğimiz ilk cevap bilimsel ve felsefi sorular arasında pek çok kişinin düşündüğü kadar keskin bir ayrımın olmadığıdır. Bilimsel sorular teorikleştikçe ve soyutlaştıkça felsefi sorulara yakınsarlar. Hatta bilimlerin soyut ve teorik soruları o bilimleri konu alan felsefe alt dallarının kapsamındadır. Fizik, sosyal bilimler, ekonomi, tarih ve biyoloji gibi bilimlerin soyut, teorik ve genel problemleriyle ilgilenen ayrı ayrı felsefe alt dalları vardır. Felsefi ve bilimsel soruların arasında katı bir sınır çekemeyiz. Bu iki soru tipi arasında geçişlilik söz konusudur. Yine de bazı soruların daha fazla, bazı sorularınsa daha az felsefi ya da bilimsel olduğu barizdir. Söz konusu ayrım tamamen kullanışsız değildir. Ekonomi felsefesiyle ilgilenen bir felsefeci ekonomideki rasyonalite kavramını, ekonomide genel yasaların olup olmadığını, ekonominin değer yargısı içermesinin gerekip gerekmemesi anlamında normatif olup olmadığını, nedenselliğin ekonomik sistemler gibi karmaşık sistemlerde nasıl anlaşılması gerektiğini öğrenmek ister. Ama belli bir ülkenin ekonomisinin neden şu anda olduğu durumda olduğu sorusuyla neredeyse hiç ilgilenmez. Ekonominin mevcut yasalarının neler olduğu sorusu da ekonomi felsefecisinden çok ekonomistin ilgisini çeker. Tıpkı fizik felsefecisinin mevcut fizik yasalarının neler olduğunu tespit etmekten çok bu yasalar her neyseler onların felsefi sonuçlarıyla ilgilenmesi gibi.

# felsefe bilgi nedir 9.sınıf, felsefe nedir 9.sınıf, felsefe nedir 6. sınıf, felsefe nedir özellikleri nelerdir, felsefe 2 nedir, felsefe nedir 1 cümle, 1. felsefe nedir nerede ve ne zaman doğmuştur, felsefe nedir 10. sınıf eodev, felsefe nedir 1 sayfa, felsefe nedir 10. sınıf slayt, felsefe nedir 10. sınıf pdf, felsefe nedir 11. sınıf, felsefe nedir 10. sınıf kısaca, felsefe nedir kısaca kompozisyon, felsefe nedir kısaca bilgi tanımı, felsefe nedir kısaca anlatım, felsefe nedir kısaca 11. sınıf, estetik felsefe nedir, felsefe de zaman nedir, felsefe nedir nerede ne zaman ortaya çıkmıştır, felsefenin zararları nedir, felsefi zombi nedir, felsefi zeka nedir, felsefe zihin nedir, felsefe yararlılık nedir, felsefe yasa nedir, felsefe yapmak nedir, felsefe nedir yazı, felsefe nedir youtube, felsefe nedir yorumlayınız, felsefe nedir yky, felsefe vicdan nedir, felsefe varoluşçuluk nedir, felsefe varlık nedir, felsefe nedir video, felsefe nedir ve özellikleri, felsefe nedir ve felsefi düşüncenin nitelikleri nelerdir, felsefe nedir vikipedi, üçüncü felsefe nedir, ütopya nedir felsefe kısaca, bilgi felsefesi nedir üniversite ders notları, felsefe ütopya nedir, felsefe nedir üniversite, skolastik felsefe nedir uzun, kartezyen felsefe nedir uzun, felsefe us nedir, felsefe uygunluk nedir, felsefe nedir uludağ, felsefe nedir uzun tanımı, felsefe nedir uzun, felsefe nedir tanımı kisa, felsefe nedir tek kelime, felsefe nedir tyt, felsefe nedir terim anlamı, felsefe nedir tez, felsefe nedir test, felsefe nedir tdk, felsefe nedir tanımı, felsefede kendinde şey nedir, şüpheci felsefe nedir, felsefi şüphecilik nedir temsilcileri kimlerdir, felsefi şüphecilik nedir, felsefi şiir nedir, felsefi şüphe nedir, felsefe şey nedir, felsefe nedir sözlük anlamı, felsefe nedir sunum, felsefe nedir sorusuna filozofların cevapları, felsefe nedir sorusu, felsefe nedir sözler, felsefe nedir soruları, felsefe nedir sorusuna verilen cevaplar, felsefe nedir slayt, felsefe rasyonellik nedir, felsefe rölatif nedir, felsefe rasyonalizm nedir, felsefe realizm nedir, felsefe refleksif nedir, felsefe nedir rusça, felsefe nedir risale, felsefe nedir röportaj, felsefe pozitivizm nedir, felsefe pragmatizm nedir, felsefe paradigma nedir, felsefe nedir philosophia, felsefe nedir powerpoint, felsefe nedir ppt, felsefe nedir performans ödevi, felsefe nedir pdf, felsefe önerme nedir, felsefe nedir örneklerle açıklayınız, felsefe nedir özlü sözler, felsefe nedir öğrencilere göre, felsefe nedir ödev, felsefe nedir örnek, felsefe özellikleri nedir, felsefe olgu nedir, felsefe olimpiyatları nedir, felsefe oluş nedir, felsefe obje nedir, felsefe ontoloji nedir, felsefe nedir org, felsefe nedir onedio, felsefe nedir ne zaman ortaya çıkmıştır, felsefe nedir nerede nasıl ortaya çıkmıştır, felsefe nedir nedir, felsefe nedir nasıl yapılır, felsefe nedir nerede ve ne zaman doğmuştur, felsefe nedir ne işe yarar, felsefe mutluluk nedir, felsefe madde nedir, felsefe mitos nedir, felsefe metafizik nedir, felsefe nedir meb, felsefe nedir maddeler halinde, felsefe nedir kısaca bilgi, felsefe latince nedir, felsefe liberteryenizm nedir, felsefe logos nedir, felsefe nedir lise, felsefe nedir kelime anlamı, felsefe nedir kısaca eodev, felsefe nedir kısaca 10. sınıf, felsefe nedir kompozisyon, felsefe nedir kitap, felsefe nedir kısa, felsefe nedir karl jaspers pdf, felsefe nedir jaspers, i hayat felsefesi nedir, felsefe idealizm nedir, felsefe iyi nedir, felsefe idea nedir, felsefe nedir ile ilgili deneme yazıları, felsefe nedir ile ilgili kompozisyon örnekleri, felsefe nedir islam ansiklopedisi, felsefe nedir ile ilgili kompozisyon, felsefe nedir ile ilgili makaleler, mesleki felsefe nedir, i felsefe nedir, felsefe nedir meral ışıldak, felsefe ıngilizce nedir, felsefe hak nedir, felsefe hiçlik nedir, felsefe hipotez nedir, felsefe hedonizm nedir, felsefe hümanizm nedir, felsefe hakikat nedir, felsefe hikmet nedir, felsefe nedir hakkinda bilgi, felsefe nedir ne demek, felsefe nedir ne değildir, felsefe görüş nedir, felsefe gerçeklik nedir, felsefe nedir güzel sözler, felsefe nedir giriş, felsefe nedir genel tanımları nelerdir, felsefe nedir google akademik, felsefe nedir gilles deleuze pdf, felsefe nedir gilles deleuze, felsefe nedir özet, felsefe nedir filozof nedir, felsefe nedir filozofların tanımı, felsefe nedir felsefi düşüncenin nitelikleri nelerdir, felsefe nedir felsefenin anlamı, felsefe nedir felsefede asıl olan nedir, felsefe nedir filozof kimdir, felsefe nedir filozoflara göre, felsefe nedir felsefe, e ödev felsefe nedir, felsefe nedir eba, felsefe nedir en güzel cevap, felsefe nedir emel koç, felsefe nedir evrim ağacı, felsefe nedir eğitim felsefesine giriş, felsefe nedir edebiyat, felsefe nedir ders notları, felsefe nedir deneme yazısı, felsefe nedir dia, felsefe nedir deleuze guattari, felsefe nedir dergipark, felsefe nedir deleuze pdf, felsefe nedir deneme, felsefe nedir deleuze, felsefenin tanımı nedir çok kısa, çin felsefesi nedir kısaca, felsefe nedir kısaca çok kısa, felsefenin çağrısı nedir, felsefe çelişki nedir, felsefe çelişiklik nedir, felsefe nedir çok kısa bilgi, felsefe nedir çok kısa, felsefe nedir sorusunun cevabı, felsefe nedir ahmet cevizci, felsefe nedir 10 cümle, felsefe nedir tek cümle, felsefe nedir cevabı, felsefe nedir caner taslaman, felsefe nedir.com, felsefe bilimi nedir, felsefe bölümü nedir, felsefe nedir bencil, felsefe nedir bilgiustam, felsefe nedir benim hocam, felsefe nedir bir cümle, felsefe nedir bilgi türleri nelerdir, felsefe nedir bilgi nedir, a priori nedir felsefe, an nedir felsefe, felsefe arkhe nedir, felsefe argüman nedir, felsefe nedir azerice, felsefe nedir alanları nelerdir, felsefe nedir alt dalları, felsefe nedir araştırma, felsefe nedir akademik, felsefe nedir açıklayınız, felsefe nedir eodev, felsefe nedir özellikleri, felsefe nedir ekşi, felsefe nedir yorumlar, felsefe nedir kısaca tanımı, felsefe nedir makale, felsefe nedir 10. sınıf, felsefe nedir kısaca, felsefe nedir niçin gereklidir, kartezyen felsefe nedir sözlük anlamı, felsefe nedir ekşi sözlük, felsefi sözlük nedir, felsefe nedir sözleri, sabır nedir felsefe karşı iddia, felsefe size göre nedir, felsefe nedir ne anlama gelir, felsefe doğru nedir, felsefe nedir detaylı bilgi, felsefe nedir neyi amaçlar, felsefe nedir neyi inceler, felsefe nedir neye denir, felsefe nedir nerede ortaya çıkmıştır, felsefe nedir neden yapılır, felsefe nedir neden gereklidir, ereksel neden nedir felsefe, durağan neden nedir felsefe, ilk neden nedir felsefe, neden nedir felsefe, felsefe nedir nasıl ortaya çıkmıştır kısaca, felsefe nedir nasıl ortaya çıkmıştır, felsefe nedir kime denir, felsefe nedir kim bulmuştur

26 Şub 2021 - 14:04 - Nedir


göndermek için kutuyu işaretleyin

Yorum yazarak Turkuaz Gazetesi Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Turkuaz Gazetesi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.

Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Turkuaz Gazetesi editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Turkuaz Gazetesi değil haberi geçen ajanstır.