İshal, dışkılamanın normalden daha cıvık olma durumudur. Bağırsak hareketlerinin bozulması sonucu sürekli tuvalete gitme isteğinin artması da, cıvık dışkılama ile birlikte seyreden şikayetlerden biridir. Günde üç defadan fazla sulu dışkılama durumu, ishal olarak kabul edilir.
Yaz döneminde sıklıkla karşılaşılan yaz ishali, en çok 0-5 yaş grubundaki çocukları etkiler. Anne sütü alan bebeklerde 6-7’den fazla, anne sütü almayan çocuklarda ise 3’den fazla sulu dışkılama, ishal olarak kabul edilmektedir. Sık tuvalete gitme durumunda, dışkılama sulu değilse bu tablo genellikle ishal değildir.
İshal belirtileri nelerdir?
İshal belirtileri, rahatsızlığın şiddetine göre sıralanmaktadır. Eğer kişi az miktarda bir sıvı kaybetmişse daha çok susuzluk olarak kendini gösteren şikayetler, orta derece bir sıvı kaybında ise ağızda kuruma, huzursuz ruh hali ve idrar miktarında azalma gibi belirtilergörülebilir. Vücudun %10’luk kısmında bir sıvı kaybı yaşanıyorsa, belirtiler daha şiddetli ortaya çıkar. Buna göre en sık görülen ishal belirtileri şöyledir;
- Sıvı dışkılama,
- Acil dışkılama isteği ve büyük tuvaleti tutamama,
- Fazla dışkılama,
- Susuzluk,
- Bulantı ve kusma,
- Ateş yükselmesi,
- Halsizlik,
- Karın bölgesinde ağrı ve gaz
İshal bakteriyel enfeksiyon gibi geçici bir durum veya bağırsak hastalığı gibi süregelen bir hastalığa bağlı olarak ortaya çıkabilir. En sık gözlenen ishal nedenleri şunlardır:
- Su ve gıdalarla yoluyla gerçekleşen, bağırsağın mikrobik hastalıkları
- Süt ve süt ürünlerin gibi gıdalara tahammülsüzlük
- Parazitler
- Müshil kullanımı
- İlaca bağlı yan etkiler
- İnflamatuar bağırsak hastalığı gibi bağırsak yapısını bozan hastalıklar
- İrritabl bağırsak hastalığı gibi bağırsağın işlevini bozan rahatsızlıklar
- Hafif ishalde;
İnatçı kusma ve ateşin olmadığı hafif ishal vakalarında bol bol su içmek ishale iyi gelmektedir. Eğer bir bebek ishale yakalandıysa anne sütü alımına özen gösterilmelidir. Kontrollü şekilde susuzluk bulguları izlenmelidir.
- Orta ishalde;
Orta derecedeki ishal vakalarında ise huzursuzluk ve susuzluk kendini daha çok belli etmeye başlar. Eğer çocuk 6 aylıktan büyükse eczaneden alınabilecek ishal kitlerinden faydalanılabilir.
- İleri ishalde;
İnatçı ve kronik bir ishal durumunda mutlaka doktora başvurulmalı ve gerekli tetkikler yaptırılmalıdır.
Doktor muayenesi sonrası ishal tanısı için bazı testler istenebilir. Bunlar;
- Dışkı kültürü ile bakteri ve parazit gibi enfeksiyon etkenlerinin aranması,
- Bazı hastalıkları dışlamak için kan testleri,
- Gıda tahammülsüzlüğünü ortaya koymak için açlık testi,
- Bağırsaklarınızın bir bölümünü doğrudan gözle incelemek için sigmoidoskopi veya kolonoskopi gibi endoskopik muayeneler olarak sıralanmaktadır.